[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ści na chwilę ją wyprowadził, nie wzruszy się.
I tak rzekłabym: Niedbałość prowadzi moje kroki, kiedy me Serce nimi kieruje. Obojęt-
ność przyjaciół życie by moje truła. Znieść nie mogę, kiedy Polak z Oziębłością o lubej mówi
Ojczyznie.
115
T[ADEUSZ] M[ATUSZEWICZ]
Gibkość. Giętkość. Sprężystość
Gibkość temu szczególniej służy, co z siebie jest wątłym. Giętkość słabość z mocą nie bez
wdzięku połącza. Sprężystość silą wyrazną opiera się musowi!
Gibka trzcina słania się za każdym wiatru powiewem! Giętka łoza powoduje się ręce,
gładkie splatającą koszyki; praca i gwałt ledwie nagięły łuk Sprężysty, jeszcze strzała powie-
trze porze, a on już dawno prostość odzyskał.
Zrazu niespokojne Zefiry trącały tylko z szelestem liście na Gibkich trzymające się pręci-
kach, powstał wiatr od zachodu i Giętkie gałęzie kołysać się zaczęły. Przytarł na koniec
szturm na pień Sprężysty zielonego dębu, zachwiał tylko jego wierzchołkiem i postrzegł, że
łatwiej może przyjdzie mu kiedyś obalić go z korzeniem, niż przymusić teraz, aby dumnego
uniżył czoła.
Gibkiego Damon charakteru, nachylając się zawsze gwoli cudzych chęci, lichą i nikczem-
ną wyjawił słabość, nie ceniony od tych nawet, którym podchlebia. Piękna Ismena, z umy-
słem Giętkim jak jej kształtna kibić, zgaduje trafnie cudze skłonności, zręcznie z nich korzy-
sta, umie drażnić i głaskać miłość własną, budzić smutki lub koić. W uczuciach własnych
swobodna z cudzą igra czułością; zna próżności rozkosze, minęła się ze szczęściem. Arysta
hartowna cnota i dusza Sprężysta ulec pod przemocą musiały. Jezli miękkość jedynie ulgę
przynieść może, nie ma ulgi dla niego. Lecz ręka, co go ciśnie, sili się sama i morduje; jezli
na chwilę osłabnie, powstać może cnota i z odzyskaną swobodą nowym zajaśnieć blaskiem.
116
L[UDWIK] K[ROPICSKI]
Zadumanie. Zamyślenie
Zadumanie i Zamyślenie są to dwie farby, małym na pozór, wielkim w istocie różniące się
cieniem, które malują duszę za okrąg zwyczajnych myśli wybiegłą.
Ten sam wyraz Zamyślenie wskazuje nam przejście myśli z natężoną uwagą za myśl po-
wszednią. Zadumanie zaś wystawia nam słodką melancholię, w którą wpadamy przez wspo-
mnienie równie nam miłych, jak i bolesnych zdarzeń!
Zamyślamy się więc zwykle nad tym, co będzie, ale wpadać w Zadumanie nie możemy,
jak tylko nad tym, co już nam godziny i lata porwały!
Pierwsze żyje przyszłością, drugie rozkoszami zbiegłego szczęścia i cofnieniem myśli
wstecz życia osładza nam niejako napój obecnej goryczy.
Patrz, jak mała Celinka, to dziecię wiosny, zaczynające podróż życia, wesoło igra po łące,
lekkie ugania motyle i podobne sobie zrywa kwiaty! Nie Zaduma się ona jeszcze! Bo też jesz-
cze i przeszłość żadnych na jej pamięci nie wyryła urazów! Zamyśla się ona tylko niekiedy, i
to nad tymi godzinami, które do niej z brzoskwinią, poziomkami lub nowymi zabawkami
przylecieć mają.
Kiedy Newton puściwszy myśl w przestrzeń nieskończoności Zamyślał się nad budową
świata i tą odwieczną wszechrzeczy harmonią, w głębokie wpadał Zadumanie!
Lecz po cóż w obcych uczuciach szukam znaczeń tych wyrazów? Ach, zbyt pamiętam,
gdy ta jeszcze żyła, którą opłakuję, jak nieraz Zamyślałem się nad tym, jak by jej przyszłość
przyjemną uczynić! Ale gdy już ostatnia z jej życia wybiła godzina o, ileż razy odtąd pro-
mień księżyca w obłoki skryty, listek spadający z drzewa, czasem i mniej jeszcze ważne trafy,
przypominając sercu mojemu ukochaną siostrę, wprowadzają w głębokie Zadumanie, od któ-
rego zawsze z żalem i ciężkim westchnieniem się odrywam!
I ty, dobra Halino! Nieraz może idąc nad brzegiem Wisły, wśród ciszy postępującego
przed nocą wieczora, ciszy podobnej twemu sumieniu, zwróceniem myśli w przeszłość w
słodkie wpadasz Zadumanie i łzę jej uronioną mieszasz z wodami, które twój gaik podmy-
wają. Lub też wśród stolicy twych przodków, obudzona szczękiem oręży, upojona nadzieją,
Zamyślasz się nad szczęściem zwrotu Ojczyzny, którą zdajesz się widzieć w przyszłości!
117
L[UDWIK] K[ROPICSKI]
Smutek. %7łal. Rozpacz
[ Pobierz całość w formacie PDF ]