[ Pobierz całość w formacie PDF ]
z degradacji środowiska naturalnego, promieniowania jonizującego, hałasu, szkodliwych
substancji chemicznych oraz czynników biologicznych. Zdrowie człowieka w 16%
uwarunkowane jest przez czynniki genetyczne, zaś jedynie w 10%, czyli w najmniejszym
stopniu, poprzez opiekę zdrowotną, jej strukturę, organizację, funkcjonowanie czy też
dostępność do świadczeń medycznych i ich jakość. Styl życia jest pojęciem szerokim, składają
się na niego: zachowanie, postawy i ogólna filozofia życia, rzutuje na wystąpienie wielu
schorzeń, których można byłoby uniknąć. Zadaniem edukacji zdrowotnej jest motywowanie
ludzi do zmiany stylu życia. Podstawowym warunkiem zmiany jest wybór działania
i gotowość jednostki do wysiłku [1, s. 116]. Ważne jest pokazanie korzyści wynikających ze
zmiany i obudzenie potrzeby zmiany. Przebieg tego procesu utrudniają postawy ludzi żyjących
dniem dzisiejszym i niska pozycja zdrowia w hierarchii wartości.
Takie elementy życia jak: odżywianie, kontrola wagi ciała i ćwiczenia fizyczne są
uznawane za ważne determinanty zdrowia .
Kontrola masy ciała jest bardzo trudna ze względu na dostępność produktów
wysokokalorycznych. Z reguły zbyt szybkie, rozpaczliwe próby zrzucenia masy ciała kończą
się tyciem. Z kolei niskokaloryczne produkty mogą wywoływać uczucie głodu, które zwiększa
poziom wydzielania insuliny zwiększającej apetyt i powodującej odkładanie się składników
odżywczych w postaci tłuszczu. Nadmierna ilość odkładanego tłuszczu doprowadzić może do
otyłości. Ocenia się ją wskaznikiem BMI (Boody Mass Indeks) indeks masy ciała. Oblicza się
go, dzieląc własną masę w kilogramach, przez kwadrat wzrostu mierzonego w metrach.
Pożądany wskaznik dla kobiet wynosi 21 23,otyłość zaczyna się przy 27,5 (poważna przy
31,5), mężczyzn: 22 24, otyłość zaczyna się przy 28,5 (poważna otyłość przy 33).
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Skutki otyłości mogą być grozne dla zdrowia ponieważ zwiększają ryzyko wystąpienia
nadciśnienia, hiperlipidemii, cukrzycy, chorób płuc i nerek, zapalenia stawów, powikłań przy
porodzie i w procesie rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych.
Najlepszym sposobem na kontrolowanie wagi jest program 5 elementów:
1. Modyfikacja zachowań.
Modyfikacja zachowań prowadzi do ukierunkowanej zmiany zachowania bądz sposobu
reagowania człowieka. Bezpośrednio oddziaływuje się na jednostkę wzmacniając pożądane
zachowania i wpływa się na środowisko społeczne aby zauważało i pozytywnie reagowało na
określone zachowania.
2. wiczenia fizyczne.
wiczenia fizyczne zmniejszają ryzyko choroby wieńcowej serca, raka okrężnicy,
osteoporozy i udaru. Pomagają także w leczeniu cukrzycy, otyłości i depresji. Zestawy
ćwiczeń należy dobierać do możliwości organizmu pamiętając, że zbyt duże tempo
doprowadzić może do urazów, a nawet umiarkowany program przynosi duże korzyści dla
organizmu. wiczenia fizyczne zapewniają, do póznego wieku sprawność całego organizmu.
Dotrenowanie wywołane zwiększonym wysiłkiem, pobudza cały organizm, daje sprawność
psychofizyczną.
3. Zmiana sposobu myślenia.
Związana jest z przewartościowaniem dążeń jednostek, zwróceniem uwagi na różne
aspekty życia.
4. Zapewnianie sobie wsparcia społecznego.
Wsparcie społeczne obejmuje różne rodzaje pomocy, począwszy od pomocy emocjonalnej
poprzez pomoc informacyjną i materialną, a skończywszy na świadczeniu usług.
Zaangażowana może być w nią rodzina, przyjaciele, sąsiedzi, współpracownicy lub
profesjonaliści.
5. Właściwe odżywianie.
Odżywianie odgrywa ważną rolę w zapobieganiu chorobom. %7ływność o wysokim stopniu
przetworzenia nie dostarcza organizmowi potrzebnych składników.
Zalecenia do właściwego sposobu odżywiania:
- spożywaj zróżnicowane produkty,
- utrzymuj pożądaną masę ciała,
- unikaj dużej ilości tłuszczu i cholesterolu,
- jedz produkty zawierające odpowiednią ilość skrobi i błonnika,
- unikaj dużej ilości cukru,
- unikaj dużej ilości sodu,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]